Podsłuchujemy internetowy głuchy telefon: listy łańcuszki, miejskie legendy, pogłoski, mistyfikacje, faktoidy, owcze pędy i koty w butelkach.

Po Warszawie krąży następująca dość zabawna historyjka:

„Było to w latach 70. lub 80. XX wieku. Wieczorną porą pewna pani oczekiwała na autobus na przystanku na Tarchominie. W pewnym momencie podszedł do niej jegomość i zadał niezbyt jasne pytanie, brzmiące: «haszło?». Nie wiedząc, o co właściwie chodzi, pani poprosiła o powtórzenie pytania, jednak ponownie usłyszała tylko: «haszło?» Również kolejna próba dojścia do porozumienia nie przyniosła rezultatu. Pani stwierdziła wówczas, że ma do czynienia z człowiekiem niespełna rozumu czy wręcz jakimś zwyrodnialcem, który pyta ją o jakieś bliżej nieokreślone «hasło». Niewiele myśląc pani krzyknęła pierwsze «hasło», jakie jej przyszło do głowy: «czerwony kapturek!», a potem czym prędzej uciekła. Dopiero po dłuższym czasie uświadomiła sobie, o co tak naprawdę chodziło owemu delikwentowi. Osobnik ów nie pytał o żadne hasło, ale po prostu o autobus kursującej wówczas tamtędy linii H. Pan chciał najzwyczajniej w świecie się dowiedzieć, czy takowy autobus w ostatnim czasie odjechał («H szło ?»). Trzeba przyznać, że zadawał to pytanie w sposób niezbyt komunikatywny. Ale też odpowiedź, którą otrzymał, była dla niego cokolwiek mało satysfakcjonująca, jak również bardzo nietypowa.”

Tą opowieść słyszałem już od przynajmniej 2 niezależnych osób, przy czym jedna z nich (mój dziadek) twierdzi, że przytrafiło się to bezpośrednio jego znajomej (chyba nawet wymieniał ją z imienia i nazwiska). […] Poza tym pamiętam też wpisaną ją kiedyś na jakimś forum internetowym, tylko trochę różniły się szczegóły, tzn. owo „haszło” było jakieś inne i zakończeniem nie była ucieczka, lecz przyjazd owego autobusu. Tak że nie wiem czy historyjkę można uznać w pełni za legendę miejską […] [1]

Od razu rozwiejmy wątpliwości mojego informatora — można tę opowieść uznać za legendę miejską, nie jest to tylko zwykły kawał, ludzie rzeczywiście w nią wierzą: „[m]oja znajoma stała samotnie na przystanku autobusowym” [2], „[m]oja mama […] stała sobie na przystanku w pobliżu miejscowego psychiatryka” [3], „[o]to kolejny przykład z życia jak najbardziej prawdziwy” [4], a nawet: „[j]est to historia autentyczna, która wydarzyła się dosłownie na moich oczach” [5]. Najpopularniejszym hasłem jest rzeczywiście „czerwony kapturek” [3], ale też „liść dębu” [2] czy „orzeł wylądował” [6]. Bardzo często akcja dzieje się — żeby było zabawniej — nieopodal szpitala psychiatrycznego [2].

Wiele więcej nie da się napisać na temat tej anegdoty. Zastanówmy się natomiast przy tej okazji nad tym, kiedy dowcip, kawał staje się legendą miejską, bo przecież historyjka o „haszle” mogłaby być (i czasami jest!) opowiadana jako żart bez pretensji do autentyczności. Zaryzykuję takie twierdzenie: każdy dowcip, który jest (1) realistyczny i (2) dość długi może stać się legendą miejską.

Dlaczego realistyczny, to jasne — trudno opowiadać jako autentyk kawał o babie, co przyszła do lekarza z helikopterem na głowie („ciotka znajomego przyszła do lekarza z helikopterem na głowie”?!). A dlaczego długość kawału ma znaczenie? Uwielbiamy zabawne opowiastki, ale jeszcze bardziej lubimy opowiastki zabawne i prawdziwe, tak więc warto czasami opowiadaczowi okrasić kawał wzmianką o (pseudo)autentyczności, no, chyba że dowcip jest krótki, wtedy ryzykujemy, że go przegadamy!

przypisy

[1] „Maciek_B”, 4 lutego 2011, http://atrapa.net/node/2890

[2] wypowiedź internauty „wojtekkwp” na forum JoeMonster.org otwierająca wątek Haszło, 30 maja 2006, http://www.joemonster.org/phorum/read.php?f=3&i=671413&t=671089, data dostępu: 13 maja

[3] wpis na blogu Wino - grono, Moja mama jest super mocno wykręcona, 30 października 2008, http://dramonaa.blogspot.com/2008/10/moja-mama-jest-super-mocno-wykrcona.html, data dostępu: 13 maja

[4] wypowiedź internautki „Anielskaharmonia” na forum belly-dance.pl w wątku 10 przykazań rzetelnego krytyka - lektura obowiązkowa!, 10 kwietnia 2008, http://www.belly-dance.pl/forum/showthread.php/639-10-przykaza%C5%84-rzetelnego-krytyka-lektura-obowi%C4%85zkowa!/page2, data dostępu: 13 maja 2011

[5] wypowiedź internauty „DobraFormaPL” na forum MoragTong otwierająca wątek Co zrobić gdy zaczepi nas agent obcego wywiadu^^, 4 grudnia 2009, http://www.kalmoragtong.fora.pl/nasze-opowiesci,43/co-zrobic-gdy-zaczepi-nas-agent-obcego-wywiadu,979.html, data dostępu: 13 maja 2011

[6] wpis na blogu hirek.pl, Nie wszyscy są idiotami, http://www.hirek.pl/Felietony/Nie_wszyscy_sa_idiotami.html, data dostępu: 14 maja 2011